УКЫТУЧЫЛАР ЏЂМ УКУЧЫЛАР

Фђњзия Насырова (Боярова) 1971-81 елларда Дубенка районыныћ Ломат урта мђктђбендђ укыган. Аныћ беренче укытучысы Айзатуллова Софья апа Насыбулла кызы була. Фђњзия њзенећ яраткан укытучысы Софья апага багышлап шигырь язган.

Фђњзия Фђрит кызы Насырова ђле њзе дђ «Апа» дђрђќђсенђ ия - ул Лђмберђ районыныћ Чирмиш урта мђктђбен-дђ татар теле укытучысы булып эшли. Аны борчыган бер нђрсђ бар - књп аналарныћ «татар телен нигђ укытырга, килђчђктђ аныћ кирђге юк» дигђн фикерлђре. Аныћ икенче шигыре шул проблемага багышланган

АПАМА

Мђктђп. Мића ќиде иде.
Мине ђни бире китерде.
Безне каршы алды, џич онытмам,
Беренче укытучым - Софья апам!

Шул беренче кљнне, ђлдђ истђ,
Апа бездђн ђкият сљйлђтте.
Ђ мин, књзлђремне тљпкђ тљбђп,
Бер сњз ђйтми тордым. Апа кљтте.

Џђм џђрвакыт Апа ашыкмыйча
Бездђн ќавап кљтте, булышты.
Булгандыр шул авыр безнећ белђн,
Ђ бит Апа тњзде, тырышты.

Тњземлеген искђ алып мин шаккатам.
Ничек болай Апа булдырган?
Књпме белем, књпме яћалыклар
Безнећ башка кертеп калдырган!

Џичбер китми минем књзалдымнан
Софья апамныћ уйчан књзлђре.
Беркайчан да онытырлык булмас
Безгђ кабатлаган сњзлђре.

Ђйтђ иде Апа: "Сез, балалар,
Џђрвакытта тырыш булыгыз.
Эшегезгђ књћел биреп эшлђп кенђ
Килђчђккђ кић юл салыгыз!"

Инде њзем укытучы булгач,
Апам сњзен кат-кат кабатлыйм,
Хыялланам: "Апам тљсле булам,
Апам кебек горур мин атлыйм".

Шушы шигырь аша мин Апама
Телим рђхмђт сњзен ђйтергђ.
Рђхмђт, Апа, сезгђ барыбыздан,
Алла кушсын мећ ел яшђргђ!

НИ ФАЙДА ТАТАР ТЕЛЕН ЉЙРЂНЕП?

Кайбер ђнилђрне аћлый алмыйм:
Њзлђренчђ бала кызганып:
- «Артык фђнне» балам љйрђнмђ-сен
Ни файда - ди - аны љйрђнеп.

Белђсезме: «артык фђн» дип алар
Татар теле фђнен йљртђлђр.
- Мђктђплђрдђ љйрђнсеннђр инглиз телен,
Фарсы телен, - кићђш итђлђр.

Ничек инде њз телећне белњ кирђкмђсен?
Ничек аны сљйми яшђргђ?
Туган телен балагызга љйрђт-ми-чђ
Нинди мирас калдырырсыз яшь-лђргђ?

Шушы ђнилђргђ Ерикђйнећ сњзен
Кабат-кабат ђйтђм: "Ярамый!
Туган телен яратмаган кеше
Башкаларныћ телен яратмый!"

Бер сњзем юк: теллђр белњ кирђк,
Тик њз телећ белњ тиешле!
Без њзебез телебезне аска бассак,
Булырмы соћ бу эш килешле?

Ђйтмђсеннђр безне «килмешђк» дип,
Татар монда мђћге лђбаса.
Аз булса да, кљчле булыр иде,
Туган телен књбрђк яратса.

Ђ мђхђббђт тђрбиялђњ башланадыр
Ђнилђрнећ бишек ќырыннан.
Ђни кеше телен яратмаса,
Ни кљтђргђ инде улыннан?

Бала туган телен яратмаса,
Бердђмлекнећ серен аћламас.
Ђ бердђмлек, дуслык та булмаса,
Татар халкы алга чыгалмас.

Фђњзиянећ укучысы Илдар Ипкаев быел 13 майда татар теле буенча олимпиадада иќади конкурста беренче урын алды. Илдар 6 класска књчте. Ул књп фђн-нђрдђн гел бишлегђ генђ укый, татар телен чын књћелен биреп љйрђнђ. Ул њзе хикђялђр, ђкиятлђр џђм шигырьлђр яза. Бњген без аныћ олимпиадага китергђн шигырьлђрен укучылар игътибарына тђкъдим итђбез. Ышанабыз - килђчђктђ укучылар Илдарныћ књп шигырьлђрен ђле укырлар.

КЫШ

Иртђ белђн књзне ачып
Тђрђзђгђ карадым.
Нђрсђ соћ мин анда књрдем?
Ник соћ шулай шатландым?

Бљтен дљнья тљн эчендђ
Йомшак карга књмелгђн.
Ничек инде шатланмаска?
Бу бит ап-ак кыш килгђн!

ЯЗ

Ямьле яз да килеп ќитте,
Бљтен дљнья ќанланды.
Елгалар да бозны куып
Шаулап ага башлады.

Кояш инде кљлеп карый
Урман, болын, кырларга.
Сыерчыклар кайта башлый
Без ясаган љйлђргђ.

ЯРАТАМ МИН ЌЂЙНЕ

Ел буеныћ џђр фасылы яхшы -
Кышы, язы, ќђе, кљзлђре.
Тик барыбер шулар арасыннан
Яратканым минем - ќђй кљннђре.

Яратам мин ќђйнећ болыннарда
Хуш ис сибеп њскђн чђчђген.
Яратам мин ќђйнећ аланнарда
Кызып пешкђн ќилђген.

Яратам мин ќђйге урманнарда
Тын калырлык кошлар сайравын.
Яратам мин ќђйге урманнарда
Дусларымныћ шаулап уйнавын.

КЉЗ

Кљзне юкка гына «алтын»
дип йљртмилђр,
Чын књћелдђн инде алтындыр.
Ђнђ кара - иген басуы да
Алтын тљсле булып торадыр.

Ђ басуныћ эченђрђк керсђћ
Дићгездђ дип књћел хис итђ.
Џђм игеннећ алтын дулкыннарын
Искђн ќиллђр ђкрен тирбђтђ.

Иген басуыннан ерак тњгел
Катнаш урман тауда урнашкан.
Ул да безне алтын тљсе белђн
Шаккаттырырга тырышкан.

УРМАН ИЛЕНДЂ

Ќђен урман њзе бер ил була,
Анда гомер њтђ шулай ук.
Карап торсаћ, баш ђйлђнеп китђ:
Монда тормыш њрнђк алырлык.

Ђнђ кошлар гаилђсен кара -
Ничек алар тату яшилђр
Ђни-кошлар бђби кљткђн чакта,
Тынлык саклап утыра ђтилђр.

Шушы агач тљптђ зур эш бара -
Кырмыскалар шђџђр тљзилђр.
Нинди эшчђн алар, зинџар, кара
Нинди авыр йљклђр илтђлђр.

Ђйе, бусы - керпе, энђле дус.
Ул да вакыт бушка уздырмый:
Зур гљмбђлђр энђлђрдђ ташып
Ул киптерђ, ќирдђ калдырмый.

Ђнђ тукран, бљтен урман табибы ул,
Агачларны тыћлый, књзђтђ,
Кайры астан яман бљќђклђрне
Алып ашый, урынын тљзђтђ.